Uitleg standaardbegunstiging overlijdensrisicoverzekering

Dossier door Mr. B.M. (Berry) van Wijk - 6 december 2022

Het aanwijzen van een begunstigde bij een sommenverzekering is een bevoegdheid die uitsluitend toekomt aan de verzekeringnemer en deze bevoegdheid heeft een eenzijdig karakter. Bij de uitleg van de bevoegdheid moet worden nagegaan wat de bedoeling van de verzekeringnemer is geweest. Daarbij moet ook worden gelet op eventuele verklaringen en gedragingen van de verzekeringnemer buiten de schriftelijke mededeling omtrent de begunstiging, al dan niet aan de verzekeraar, waaruit die bedoeling mede kan blijken. Ook latere verklaringen en gedragingen van de verzekeringnemer kunnen daarbij een rol spelen, indien deze kunnen bijdragen aan het vaststellen van de bedoeling van de verzekeringnemer ten tijde van de aanwijzing. Dit blijkt uit de hierna te bespreken uitspraak van Rechtbank Gelderland.

De feiten: uit het in maart 2014 door echtscheiding ontbonden huwelijk van verzekeringnemer zijn twee zonen geboren. Verzekeringnemer maakt in april 2014 een testament, waarbij hij zijn zonen voor gelijke delen tot erfgenamen benoemt. Hij benoemt zijn accountant tot executeur. In september 2015 sluit hij bij (de rechtsvoorgangster van) Nationale Nederlanden (hierna: de verzekeraar) een overlijdensrisicoverzekering, die volgens de polis een standaardbegunstiging inhoudt, te weten: 1. verzekeringnemer; 2. weduwe/weduwnaar van verzekeringnemer; 3. kinderen van verzekeringnemer; 4. erfgenamen van verzekeringnemer. Begin 2020 krijgt verzekeringnemer een affectieve relatie met zijn partner. In maart 2020 blijkt hij ongeneeslijk ziek te zijn. Daarna wordt een concept-testament opgesteld, maar niet gefinaliseerd, waarin de zonen enige erfgenamen blijven. Verder maakt verzekeringnemer diverse handgeschreven aantekeningen over de situatie na zijn overlijden met betrekking tot onder meer de overlijdensrisicoverzekering, zijn woning en de hypotheek. Kort voordat verzekeringnemer overlijdt, bezoeken zowel de notaris als de accountant hem in het ziekenhuis. Op 27 september 2020 treedt hij in het ziekenhuis in het huwelijk met zijn partner en op 29 september 2020 wordt op zijn verzoek een stichting opgericht. Verzekeringnemer overlijdt op 30 september 2020. De zonen van verzekeringnemer verzoeken de verzekeraar vervolgens de uitkering uit de overlijdensrisicoverzekering aan hen uit te betalen. Omdat op grond van de polis de weduwe rechthebbende op de uitkering is, laat de verzekeraar weten aan haar te zullen uitbetalen.