Doorbreking van de CMR aansprakelijkheidslimiet
Dossier door - 6 december 2022
Bij verlies of schade kan de vervoerder zich beroepen op de aansprakelijkheidslimitering van 8,33 SDR per kilogram verloren of beschadigd gewicht. Gevolgschade is uitgesloten. Alleen indien de vervoerder gehandeld heeft met opzet of, volgens de lex fori (het nationale recht van de aangezochte rechter), daarmee gelijk te stellen schuld (artikel 29 CMR) kan hij de beperking niet inroepen. In Nederland geldt voor de aan opzet gelijk te stellen schuld de norm zoals neergelegd in artikel 8:1108 lid 1 BW, waarin staat dat de vervoerder zich niet kan beroepen op enige beperking van zijn aansprakelijkheid voor zover de schade is ontstaan door zijn eigen handelen of nalaten, behalve als de schade is ontstaan met de opzet die schade te veroorzaken of door roekeloosheid en met de wetenschap dat die schade er waarschijnlijk uit zou voortvloeien. In CMR-zaken geldt dit niet alleen voor het eigen handelen of nalaten van de vervoerder, maar ook voor dat van zijn ondergeschikten en hulppersonen (artikel 3 CMR).
De Hoge Raad heeft in de zogenoemde ‘5 januari-arresten’ de inmiddels sacrale bewoordingen gebezigd dat van gedrag dat als roekeloos en met de wetenschap dat de schade er waarschijnlijk uit zou voortvloeien moet worden aangemerkt, sprake is wanneer degene die zich aldus gedraagt het aan de gedraging verbonden gevaar kent en zich ervan bewust is dat de kans dat het gevaar zich zal verwezenlijken aanzienlijk groter is dan de kans dat dit niet zou gebeuren, maar zich hierdoor niet van zijn gedrag laat weerhouden. Deze uitleg en toepassing is in een aantal daarop volgende arresten van de Hoge Raad bevestigd.